Пожалуйста, используйте этот идентификатор, чтобы цитировать или ссылаться на этот ресурс:
http://hdl.handle.net/123456789/2267
Полная запись метаданных
Поле DC | Значение | Язык |
---|---|---|
dc.contributor.author | Гумарова, Ж. М. | - |
dc.contributor.author | Сариев, Б. Т. | - |
dc.contributor.author | Джапаров, Р. Ш. | - |
dc.contributor.author | Сарсенбаев, А. У. | - |
dc.date.accessioned | 2022-06-27T07:18:20Z | - |
dc.date.available | 2022-06-27T07:18:20Z | - |
dc.date.issued | 2022 | - |
dc.identifier.issn | 2305-9397 | - |
dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/123456789/2267 | - |
dc.description.abstract | Орал қаласының урбанизациясы қарқынды жүріп жатыр, сонымен қатар қалдық материалдардың түсуі мен атмосфералық құлдырау салдарынан қазіргі таңда топыраққа күшті антропогендік әсер етіледі. Зерттеуде жұмыс істеп тұрған кәсіпорындардың әсер ету аймағында, сондай-ақ көлік жие жүретін, селитебті – көлікті, агротехногендік және демалыс орындарындағы, саябақтар мен алаңдардағы урбандалған топырақтар таңдалды. Құрылыс және шаруашылық кездегі беткі қабатта түзілетін қалдықтар қоспасы, қалалық жағдайды сипаттайтың коммуникациялар болғаны анықтаулар жасауда және урботопырақтың үлгісін сынаққа алған кезде тек 0-20 см қабатпен шектелуге тура келді. Топырақтың биологиялық жауабың зерттеумен қатар ауыр металдар, қышқылдық, органикалық көміртек анықталды. Қала топырағын биотестілеуде күздік бидай тұқымының өнгіштігі деген көрсеткіш пайдаланылды. Ауыр металдар мен белсенді қышқылдықты өлшеу атомдық абсорбциялық және потенциометриялық әдістермен жүргізілді. Зерттеу нәтижелерінде ауыр металдармен ластануындағы топырақтын трансформацияға шалдығудың антропогендік жүктеменің айтарлықтай деңгейі көрсетілген. Антропогендік жүктеме көп тиген урбанизацияланған ландшафттардың топырақтарыңдағы қарашірік мөлшері төмен деңгейде болып анықталды және олардың pH реакциясы әлсіз-сілтіл болып сипатталды. Көп жерде орта реакциясы бейтарапты болып көрсетілді. Кәсіпорындар аймақтары мен қарқынды қозғалысы бар жерлердегі органикалық көміртектің мөлшерін рекреациялық аймақпен салыстырғанда төмен нәтижені көрсетті, бұл жалпы урбанизацияланған топырақтардағы органикалық заттардың жойылу процестерін көрсетеді. Зерттеу барысында өнгіштік пен ластаушы заттардың құрамы арасындағы байланыс байқалды, сондықтан Орал қаласының урбанизацияланған топырақтарының химиялық диагностикасын растау үшін жоғарыда келтірілген биотестілеу әдісін сенімді түрде қолдануға болады. | ru |
dc.language.iso | other | ru |
dc.publisher | Ғылым және білім=Наука и образование=Science and education № 1-2 (66) | ru |
dc.subject | ғылыми журнал | ru |
dc.subject | мерзімдік басылым | ru |
dc.subject | отандық басылым | ru |
dc.subject | журнал коксон | ru |
dc.subject | урбандалған топырақ | ru |
dc.subject | ауыр металдар | ru |
dc.subject | топырақтың уыттылығы | ru |
dc.subject | агроурбанозем | ru |
dc.title | Орал қаласындағы функционалдық урбандалған аймақтардың топырақтарының биологиялық жауабы | ru |
dc.type | Article | ru |
Располагается в коллекциях: | Статьи |
Файлы этого ресурса:
Файл | Описание | Размер | Формат | |
---|---|---|---|---|
40-48.pdf | 341,57 kB | Просмотреть/Открыть |
Все ресурсы в архиве электронных ресурсов защищены авторским правом, все права сохранены.