Мақсарының (CARTHAMUS TINCFORIUS) себу нормасын зерттеу

Abstract

АӨК дамытудың 2017-2021 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасына сәйкес Қазақстан Республикасының аграрлық секторында елдің азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін "экономика драйвері" ретінде мал шаруашылығы мен өсімдік шаруашылығы өнімдерін өндіру басым бағыттардың бірі болып табылады. Ауыл шаруашылығы өндірісінің маңызды буыны ретінде өсімдік шаруашылығын неғұрлым жоғары деңгейге шығару үшін оңтайландырылған технологияларды қолдану және ауыл шаруашылығы дақылдарын өсіру аймағының жағдайларына экологиялық икемді дақылдарды таңдау арқылы өсімдік шаруашылығын одан әрі әртараптандыру қажет. Соңғы жылдары Батыс Қазақстан облысының өсімдік шаруашылығын әртараптандыру жұмыстарын жүргізу осыған байланысты ауыл шаруашылығы тауар өндірушілері мал азықтық дақылдармен қатар күнбағыс, мақсары, қыша сияқты дақылдарды көптеп еге бастады. Бүгінгі таңда Батыс Қазақстан облысында мақсарының жалпы егіс көлемі 35 мың г. аспайды, өнімділігі 5-6 ц/га., майлылығы 25-28% аралығында. Әртараптандыру үрдісін одан әрі дамыту үшін Батыс Қазақстан облысында мақсарыны өсіру технологиясын жетілдіру арқылы жоғары өнімді егістіктерін қалыптастыру маңызды болып табылады. Мақалада 2020-2021 жылдары жүргізілген зерттеу нәтижесі келтірілген. Жүргізілген далалық зерттеулер БҚО 1 құрғақ далалы аймағында мақсары дақылының агротехникасында 1 гектар танапқа 500 мың дана өнгіш тұқым егу тиімділігін көрсетті. Аталған нұсқада мақсарының биологиялық өнімділігі 6,59 ц/га құраса, май шығымы 29,52% майлылық дәрежесінде 1,95 ц/га болды.